ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΠΑΥΛΙΔΗΣ -ΤΟ ΝΥΧΤΟΠΟΥΛ ΤΟΥ ΠΟΝΤΟΥ

ΣΩΠΑΣΕ ΤΟ ΝΥΧΤΟΠΟΥΛ

ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΠΑΥΛΙΔΗΣ

Ρεπορτάζ Θωμαϊς Κιζιρίδου, εφημερίδα ΠΟΝΤΟΣ τεύχος 15 Οκτωβρίου 2003

«Σήμερα 17 Σεπτεμβρίου 2003 στις 0:25, στο 17 χλμ. Σερρών Θεσσαλονίκης, το επιβατικό Ι.Χ. μ’ αριθμό κυκλοφορίας ΝΖΗ 9615 εκτράπηκε της πορείας του και προσέκρουσε σε περίφραξη εργοστασίου, με αποτέλεσμα το θανάσιμο τραυματισμό του οδηγού του Θεόδωρου Παυλίδη, του Λεωνίδα, κατοίκου εν ζωή Θεσσαλονίκης».

Η είδηση έπεσε σαν κεραυνός και έκαψε την καρδιά του όπου γης ποντιακού ελληνισμού. Ο τραγουδιστής του καημού, της αγάπης, της εθνικής μνήμης, το «ελεύθερο ακριτοπαίδ των Αμαζώνων γέννα», ένας από τους πιο γνωστούς κι εκφραστικούς τραγουδιστές του Ποντιακού Ελληνισμού άφησε σαν πουλάκι την πνοή του την Τετάρτη 17 Σεπτεμβρίου και αποδήμησε μακριά, χωρίς να προειδοποιήσει κανέναν, όπως και θα έκανε το κάθε «νυχτοπούλ»...

Ο Θεόδωρος Παυλίδης του Λεωνίδα και της Χρυσούλας γεννήθηκε στο Γιαννακοχώρι της Νάουσας στις 10 Νοεμβρίου 1957 και ήταν ο πρωτότοκος της οικογένειας, υπάρχουν και δύο μικρότερα αδέλφια, ο Βασίλης και ο Λάμπης. Μετά από ένα χρόνο η οικογένεια μετοίκησε στην πόλη της Νάουσας και το 1959 εγκαταστάθηκε μόνιμα στο Αρσένι της Σκύδρας, απ’ όπου καταγόταν η μητέρα του.

Ο παππούς του Θόδωρος, που έφερε και τ΄ονομά του, Τσιλογλανίδης, (αυτό ήταν το επώνυμο τους, αλλά κατά απαίτηση της γιαγιάς του Όλγας μετά την εκτέλεση του παππού του η οικογένεια μετονομάστηκε Παυλίδη), ήταν αντάρτης κατά τη Γερμανική κατοχή στο όρος Βέρμιο, γνωστός ως Καπετάν Σπίθας Αυγερινός- Αστραπή κι επειδή ήταν γρήγορος και Φτεροπόδαρος. Από αυτόν κληρονόμησε ο Θόδωρος την παλικαριά του και την ανδροπρέπεια, ενώ από τον άλλο τον παππού, της μητέρας του τον πατέρα, την καλλιφωνία, μιας και ήταν ο ιεροψάλτης του χωριού κι ο Θόδωρος από μικρός σκαρφάλωνε στο αναλόγιο και αφηνόταν στους παλμούς της μεγαλοπρεπούς Βυζαντινής μουσικής. Ως παιδί και μάλιστα πρωτότοκος της οικογένειας ήταν ιδιαίτερα προστατευτικός και στοργικός με τ’ αδέλφια του. Από μικρός είχε κλήση προς την μουσική και παράλληλα με το σχολείο, όντας μαθητής στο Δημοτικό, μάθαινε Βυζαντινή μουσική στην Εκκλησιαστική Σχολή Εδέσσης.

Από εκείνη την ηλικία όμως έδειξε την προτίμησή του στο ποντιακό τραγούδι. Η δασκάλα πάντοτε του ζητούσε να ερμηνέψει ένα παραδοσιακό ποντιακό τραγούδι και κατόπιν ακολουθούσαν οι συμμαθητές του. Τόση ήταν η αγάπη του για το ποντιακό τραγούδι που ανελειπώς παρακολουθούσε μαζί με τ’ αδέλφια του τις, τότε, ραδιοφωνικές εκπομπές «Ποντιακοί Αντίλαλλοι» και την εκπομπή του Στάθη Ευσταθιάδη. Μάλιστα ζήτησε από τον πατέρα του να του αγοράσει μια λύρα κι από μόνος του σιγά σιγά με πολύ υπομονή μάθαινε. Το τραγούδι, όμως, το είχε από τότε στην καρδιά του. Κάποια Χριστούγεννα, θυμάται ο αδελφός του Λάμπης «ο πατέρας μας έφερε δώρο ένα κασετόφωνο της εποχής κι ο Θόδωρος συνεχώς τραγουδούσε παραδοσιακά τραγούδια, ηχογραφώντας τη φωνή του, ώσπου να τα ερμηνεύσει άψογα». Από τότε ήθελε ότι ερμηνεύει να το αποδίδει τέλεια.

Το βάπτισμα, όμως, του τραγουδιστή το πήρε στο πλευρό του συγχωριανού του Χρήστου Καρυπίδη. Υπομονετικά καθόταν δίπλα του, μετά το σχολείο ώρες ατελείωτες και τραγουδούσε. Έτσι όταν ήταν έτοιμος συνόδευε τον Χρ. Καρυπίδη σ’ εκδηλώσεις. Σ’ ένα πανηγύρι στο Κορδελιό Θεσσαλονίκης έτυχε να τον ακούσει ο γνωστός τότε λυράρης και τραγουδιστής Νίκος Ιωαννίδης, μια συνάντηση καθοριστική για την καριέρα του Θόδωρου.

Αφού τελείωσε το Δημοτικό στο Αρσένι, πήγε ένα χρόνο στο Γυμνάσιο στη Σκύδρα κι αμέσως συνέχισε τις σπουδές του ως οικοτρόφος στην Τεχνική Σχολή του Ο.Α.Ε.Δ. στη Θεσσαλονίκη, στον τομέα των συγκολλητών, ενώ παράλληλα δούλευε στο Ο.Σ.Ε. Όντας σπουδαστής παράλληλα τραγουδούσε κρυφά από τους δικούς του, σ’ επαγγελματικό επίπεδο γεγονός που το πιστοποιεί η ύπαρξη του πρώτου του δίσκου σε ηλικία 16 ετών με τον λυράρη Αρχιμήδη Γεωργιάδη με τίτλο «Ο Πόντος Περιμένει» (στην εταιρεία ΠΑΝΙΒΑΡ) και παράλληλα τραγουδούσε και για λίγο διάστημα στην Αθήνα. Κατόπιν συνέχιζε να εμφανίζεται σε ποντιακά κέντρα της επαρχίας, όπως στο «Πασακιόσκι» και στο «Κορτσόπον» στη Βέροια κι αργότερα στο κέντρο «Σεβνταλής» στο Ριζό Σκύδρας.

Το 1976 ο Νίκος Ιωαννίδης έψαχνε για συνεργάτη τραγουδιστή στο γνωστό κέντρο διασκεδάσεως της εποχής «Κομπαρσίτα». Στο μυαλό του ήρθε αμέσως το νεαρό αγόρι από το Αρσένι με την χαρακτηριστική φωνή. Πήγε στο χωριό, τον αναζήτησε, και, μάλιστα, λέει «ο Θόδωρος με την οικογένειά του ΄μαζευαν ροδάκινα», του έκανε την πρόταση να συνεργαστούν. Έτσι ο Θόδωρος από τα μαγαζιά της επαρχίας κατέβαινε, ως επαγγελματίας τραγουδιστής στη Θεσσαλονίκη και μάλιστα στο πλευρό ενός πολύ γνωστού λυράρη. Το όνειρο άρχιζε να γίνεται πραγματικότητα.

Τραγούδησε στην «Κομπαρσίτα» και σύντομα στο κέντρο «Ακροπόλ» στο Δερβένι, όπου γνωρίστηκε με τον Παυλάκη τον Δραμινό, γνωριμία που αποτέλεσε την αρχή μιας πολύ πετυχημένης και μακρόχρονης συνεργασίας, με καρπούς τους δίσκους «Τα Σεβδαλιδικα» Νο1 και Νο2, όπου άρχισε και η συνεργασία του με την δισκογραφική εταιρία VASIPAP.

Το 1982 παντρεύτηκε την εκλεκτή της καρδιάς του Αναστασία Παυλίδου κι απέκτησαν δύο γιους τον Λεωνίδα και τον Στάθη. Συνεργάστηκε με τους κορυφαίους της εποχής Σοφία Παπαδοπούλου, Παναγιώτη Ασλανίδη και αργότερα με τον Ανέστη Μωϋσή, τον Γιάννη Τσανάκαλη, τον Κώστα Σιώπη. Από τον 1992 μέχρι το 1995 συνεργάστηκε με τον μουσικό Μπάμπη Κεμανετζίδη, από το 1993 μέχρι το 2002 με τον λυράρη Στέλιο Χαλκίδη, ενώ από τις 3 Οκτωβρίου 2003 θα εμφανιζόταν στο κέντρο ΜΙΘΡΙΟ με τον Φάνη Κουρουκλίδη (ο οποίος ήταν και ο πρώτος από τους συνεργάτες του που ειδοποιήθηκε αμέσως μετά το τραγικό ατύχημα). Καθοριστική, όμως, στην καριέρα του υπήρξε το 1990 η γνωριμία και κατόπιν μακρόχρονη συνεργασία με τον στιχουργό Νάκο Ευσταθιάδη. Γνωρίστηκαν στα γυρίσματα της βιντεοταινίας «Σεβνταλήδες» κι από τότε οι στίχοι του Ν. Ευσταθιάδη πήραν σάρκα και οστά από την ερμηνεία του Θόδωρου Παυλίδη και το εσώψυχο του Θόδωρου Παυλίδη εξωτερικευόταν ερμηνεύοντας τους στίχους του Ν. Ευσταθιάδη.

Ένα από τα αγαπημένα του τραγούδια ήταν το «Νυχτοπούλ», γιατί αγαπούσε το ελεύθερο πέταγμα των πουλιών και ιδιαίτερα αυτής της νύχτας, που υποχρέωση τους είναι να την παρηγορούν με το κελάηδημά τους. Τελευταία τους συνεργασία ήταν η μουσικοθεατρική παράσταση «Έναν καιρόν κι έναν ζαμάν», που ανέβηκε από τους συλλόγους Ποντίων Νεαπόλεως και Ποντιακή Εστία το 2000. Ο ξαφνικός θάνατος του άφησε εν τω μέσω συνεργασία που δεν πρόλαβε να ολοκληρωθεί δισκογραφικά.

Ο Θόδωρος Παυλίδης υπήρξε ένας άνθρωπος χαμηλών τόνων, ιδιαίτερα ευαίσθητος, προσηνής, καθόλου φιλάργυρος («Δεν αγαπούσε καθόλου το χρήμα» λέει ο Μπ. Κεμανετζίδης) και πολύ φιλάνθρωπος. Ο Νάκος Ευσταθιάδης θυμάται ένα περιστατικό που καταδικνύει την αφανή, στους πολλούς, φιλάνθρωπο πλευρά του αείμνηστου καλλιτέχνη: «Πριν οκτώ μήνες με πλησίασε στην Τέρπυλο του Κιλκίς ένας άνθρωπος που τον έβλεπα για πρώτη φορά. Αναγνώρισε ποιος ήμουν και μου είπε πως πριν από δυο χρόνια εξαιτίας ενός πολύ σοβαρού ατυχήματος είχε καταστραφεί οικονομικά. Ο Θόδωρος που είχε ακούσει την ιστορία του, τον πλησίασε και του έδωσε μέσα σ’ ένα φάκελο ένα χρηματικό ποσό. Αυτόν τον άνθρωπο τον είδα την ημέρα της κηδείας του να κλαίει απαρηγόρητος.»

Τα δύο τελευταία χρόνια εμφανιζόταν στο κέντρο «Λεμόνα» στην Αθήνα μαζί με τον Ανέστη Μωϋσή, ενώ η τελευταία του δημόσια εμφάνιση ήταν στα «Χρυσανθοπούλεια» τη Δευτέρα 15 Σεπτεμβρίου. Δύο μέρες αργότερα το νυχτοπούλ του Πόντου πέταξε ατρόμητο κι ελεύθερο, σαν γόνος αντάρτη που ήταν, για την άλλη διάσταση. Η κηδεία του έγινε στην ιδιαίτερη του πατρίδα, στο Αρσένι, όπου η πατρώα γη άνοιξε τη μαύρη αγκαλιά της για να υποδεχτεί το γλυκόλαλο αηδόνι της.

Στην τελευταία του κατοικία τον συνόδεψαν όλοι οι Πόντιοι τραγουδιστές και λυράρηδες, που ερμηνεύοντας, ως κατευόδιο, τα τραγούδια του αείμνηστου «Παιδιού του Πόντου» έδιναν κουράγιο στους γονείς, στ’ αδέλφια του, στη σύζηγο, στα τέκνα του και σ’ όλους που τον τίμησαν για τελευταία φορά, αλλά συνάμα και υπόσχεση ότι ο Θόδωρος Παυλίδης έχει περάσει στο Πάνθεο των αθανάτων και ποτέ δεν θα ξεχαστεί.

Το όνομά του έχει γραφτεί με χρυσά γράμματα στη σύγχρονη ποντιακή ιστορία.